گروه بین‌الملل مشرق - در مرکزی ترین نقطه یمن استانی قرار دارد که نامش در چند ماه اخیر زیاد بر سر زبان ها افتاده است. استان مارب که به عنوان یکی از استان های نفت خیز یمن به شمار می رود، در چند ماه اخیر صحنه شدیدترین درگیری ها بین ارتش یمن و حرکت انصارالله از یک سو و عربستان، امارات و مزدوران یمنی اش از سوی دیگر بوده است.
 
هزاران سرباز اماراتی، سعودی، بحرینی و یمنی در ماه های اخیر با حمله به استان مارب سعی کردند که با اشغال کامل این استان به صنعا برسند، اما مقاومت نیروهای ارتش و حرکت انصارالله یمن این نقشه را خنثی کرد. در این مقاله به معرفی استان مارب، اهمیت آن و نیز آخرین وضعیت تحولات میدانی در این استان مهم یمن می پردازیم:
 

مارب؛ استان نفت خیر یمن
استان مارب در مرکز یمن و در شمال شرق شهر صنعا قرار دارد و 173 کیلومتر از پایتخت یمن دور است، مساحت استان مارب بیش از 17 هزار کیلومتر مربع است و حدود یک و دو دهم درصد جمعیت یمن یعنی چیزی در حد بیش از 370 هزار نفر در این استان زندگی می کنند. استان مارب از چهارده شهرستان تشکیل شده که بزرگترین آن شهر مارب است.
 
استان مارب اولین استان یمن بود که در آن اکتشاف نفت صورت گرفت، این استان از منابع نفتی و گازی بسیاری برخوردار است که این منابع علاوه بر تامین نیاز یمن، به خارج از این کشور هم صادر می شود.
 
اهمیت استان مارب علاوه بر چاه های نفت و گاز آن، در لوله هایی است که نفت و گاز یمن را از این استان به بنادر این کشور می رساند. همچنین یکی از بزرگترین نیروگاه های برق یمن در استان مارب قرار دارد که برق شهر صنعا و تعدادی دیگر از شهرهای یمن را تامین می کند.
 
با وجود منابع آبی محدود در استان مارب، اما این استان یکی از مهمترین مناطق زراعتی در یمن به شمار می رود. شغل اکثر مردم استان مارب کشاورزی و دامداری است و مردم این استان به کاشت میوه، حبوبات و سبزیجات می پردازند.

تمدن چند هزار ساله مارب
استان مارب یکی از قدیمی ترین مکان های سکونت انسان ها در یمن بوده و حتی آثار زندگی انسان های عصر حجر در این استان یافت شده است. آثار تاریخی بسیاری از دوران عصر حجر، سده های ماقبل میلاد حضرت مسیح، دوران جاهلیت، دوران صدر اسلام و پس از آن در مارب وجود دارد که این استان را به یکی از غنی ترین مناطق تاریخی یمن مبدل کرده است.
 
استان مارب همچنین شاهد برپایی یکی از بزرگترین دولت های قدیمی در یمن به نام مملکت سبا بوده که این دولت در ابتدای هزاره اول قبل از میلاد مسیح تاسیس شد. بلقیس ملکه سبا که داستان دیدار او با حضرت سلیمان در کتاب های آسمانی از جمله قرآن آمده، یکی از ملکه های همین دولت بودکه در استان مارب زندگی می کرد.
 
استان مارب در سده های نهم تا هفتم قبل از میلاد شاهد یک نهضت عمرانی بزرگ بود که در خلال آن تعداد زیادی شهر و معبد در این استان بنا شد، بزرگترین این طرح های عمرانی، سد مارب بود که به عنوان یکی از مهمترین تاسیسات زراعی در یمن پیش از اسلام به شمار می رفت، با وجود قدمت تاریخی سد مارب، اما این اثر تاریخی در ماه های اخیر ده ها بار توسط جنگنده های سعودی و اماراتی بمباران شد که به تخریب وسیع این اثر تاریخی انجامید.

مارب؛ راه رسیدن به پایتخت یمن
مهمترین دلیل اهمیت استان مارب در تحولات کنونی یمن، نزدیکی این استان به شهر صنعا پایتخت بوده است. ائتلاف عربی متشکل از عربستان، امارات و طرافداران یمنی اش قصد داشته و دارند که با تصرف این استان یمن، در سریع ترین زمان ممکن خودشان را به صنعا برسانند.
 
انصارالله و ارتش یمن از همان ابتدای جنگ یمن هم بر تمام مناطق استان مارب سیطره نداشتند، اما با این وجود عربستان از ابتدای جنگ با ارسال سلاح از طریق معبر مرزی الودیعه به استان مارب سعی در ناآرام کردن این استان داشت.
 
رژیم آل سعود همچنین با ایجاد اردوگاه های آموزشی در مناطق دوردست مارب و صرف پول سنگین برای استخدام مزدور از میان برخی از قبایل مارب تلاش کرد تا با کمک گرفتن از این مزدوران، کنترل کامل مارب را در دست بگیرد.

مارب؛ جهنم سربازان اشغالگر
عربستان سعودی و هم پیمانانش تصور می کردند که با وجود داشتن مزدوران زیاد در مارب و نیز وضعیت جغرافیایی این استان که بیابان های زیادی دارد، کار آسانی در پیش رو داشته باشند و چند روزه این استان را فتح کنند، اما مقاومت نیروهای ارتش و حرکت انصارالله در مارب، سعودی ها را غافلگیر کرد و سبب ساز هلاکت صدها سرباز سعودی، اماراتی و بحرینی در این استان یمن شد.
 
ابتدای ورود نیروهای سعودی و اماراتی به مارب با حمله موشکی ارتش یمن به پادگاه صافر در این استان همراه بود، حمله موشکی که علاوه بر به هلاکت رساندن 67 سرباز اماراتی، سعودی و بحرینی به نابودی ده ها خودروی زرهی و نیز چندین بالگرد نظامی منجر شد. اصابت موشک به انبار سلاح و مهمات پادگان صافر سبب شد تا این پادگان به جهنمی برای سربازان متجاوزگر خارجی تبدیل شود.

ادامه مقاومت ارتش و انصارالله در مارب
 البته این یک واقعیت است که ائتلاف عربی طی ماه های اخیر توانسته که در استان مارب پیشروی کند، سعودی ها برای این پیشروی از سلاح های کشتار جمعی همچون بمب خوشه ای و بمب های فسفری استفاده کردند، اما با این وجود این پیشروی هزینه انسانی سنگینی برای آنها داشته است.

از طرف دیگر هم هنوز مناطق زیادی در استان مارب از جمله «الجدعان»، «حریب» و «صوارح» در کنترل ارتش و حرکت انصارالله است و ائتلاف عربی نتوانسته تاکنون از طریق مارب وارد استان صنعا شود. با وجود اینکه ائتلاف بارها مدعی شده که منطقه صوارح را اشغال کرده، اما نیروهای متجاوزگر در رسیدن به این هدف تاکنون ناکام ماندند.
 
اهمیت منطقه صوارح در این است که از جهت شرق با استان صنعا هم مرز است و راه دسترسی به منطقه «خولان» استان صنعا از این منطقه می گذرد، همچنین این منطقه در مجاورت شهر مارب مرکز این استان و محل تجمع سربازان سعودی و اماراتی قرار دارد. ائتلاف عربی قصد داشت که با اشغال این منطقه راه نیروهایش را برای ورود به صنعا باز کند، اما مقاومت اهالی این منطقه در کنار ارتش و انصارالله این رویا را نقش بر آب کرد.
 
جنگ داخلی در میان مزدوران عربستان
گروه های مسلح مختلفی در استان مارب بر ضد ارتش و حرکت انصارالله یمن می جنگند که از کمک های کشورهای عربی به خصوص عربستان برخوردار هستند، این گروه ها به چهار گروه اصلی القاعده، طرافداران حزب اصلاح، طرافداران «عبدربه منصور» رئیس جمهور فراری یمن و نیز قبایل مزدور آل سعود تقسیم می شوند.

مهم ترین متحدان عربستان در مارب یک سری از قبایل هستند که شیوخ آنها از ده ها سال پیش حقوق بگیر رسمی از دولت عربستان بودند و برای دریافت پول بیشتر از عربستان، سلاح به روی نیروهای ارتش یمن و انصارالله کشیدند و با آنها وارد جنگ شدند.
 
گروه های مسلح در استان مارب در بین خودشان اختلافات زیادی دارند، شدت این اختلافات به حدی است که حتی گاه کار به درگیری مسلحانه بین این گروه ها کشیده می شود. گروه های مسلح در یمن و از جمله  استان مارب برای رسیدن به قدرت و پول بیشتر به راحتی با گروه های دیگر درگیر می شوند.

آینده مارب
 با توجه به اینکه استان مارب در مجاورت استان صنعا قرار دارد، ارتش و حرکت انصارالله تمام تلاش خودشان را برای دفاع از مناطق باقی مانده در استان همچون منطقه صرواح خواهند کرد.
 
البته این روزها دیگر کمتر سخنی در خصوص حمله به صنعا از طریق مارب از زبان سعودی ها شنیده می شود، چون آنها می دانند که با توجه به بافت کوهستانی استان صنعا، پیشروی در این محور هزینه انسانی بسیار سنگینی برایشان خواهد داشت.

با توجه به فضای رسانه های عربی در هفته های اخیر به نظر می رسد که تمرکز نیروهای ائتلاف عربی هم اکنون بیشتر بر استان تعز متمرکز شده، بر این اساس ممکن است که درگیری ها در استان مارب در آینده نزدیک کاهش یابد و مواضع دو طرف درگیری در این استان برای مدتی تغییر نکند.